Tủy răng và bệnh lý tủy răng thường gặp

Tìm hiểu về tủy răng

Tủy răng là một lớp mô liên kết đặc biệt chứa các dây thần kinh và mạch máu, nằm trong hốc tủy, được bao quanh bởi 2 lớp mô cứng là men răng và ngà răng.

Về cấu trúc giải phẫu, chúng ta sẽ thấy tủy răng gồm hai bộ phận là buồng tủy và ống tủy. Buồng tủy là hốc tủy ở phần thân răng và ống tủy là hốc tủy ở phần chân răng. Tủy răng nằm trong buồng tủy gọi là tủy buồng và nằm trong ống tủy gọi là tủy chân.

Tủy răng chứa các dây thần kinh và mạch máu, đi vào bên trong răng thông qua đỉnh của chân răng (gọi là chóp răng hay cuống răng). 75% tủy răng là nước, phần còn lại là các chất hữu cơ.

Mỗi chân răng có thể chứa một hoặc nhiều ống tủy tùy theo vị trí của răng. Nếu như răng cửa trước chỉ có một ống tủy thì răng hàm nhỏ sẽ chứa khoảng 2 ống tủy, các răng hàm lớn chữa đến 3-4 ống tủy.

Tủy răng đóng vai trò quan trọng đối với răng. Cụ thể như sau:

• Nuôi dưỡng và phục hồi ngà răng: Khi nhà răng gặp phải các tổn thương thì tủy răng sẽ cung cấp chất dinh dưỡng để tái tạo ngà răng, phục hồi các mô ngà bị tổn thương.
• Cung cấp dưỡng chất nuôi răng: Tủy răng được ví như “trái tim” của răng vì chứa hệ thống dây thần kinh và mạch máu để cung cấp dưỡng chất và nuôi dưỡng răng chắc khỏe. Nếu tủy răng bị tổn thương, răng sẽ trở nên suy yếu, thậm chí mất răng.
• Chức năng cảm giác: Hệ thống dây thần kinh có trong tủy răng giúp thực hiện dẫn truyền cảm giác để não bộ nhận biết và phát hiện tín hiệu giúp chúng ta nhận biết cảm giác khi có những tác động đến răng như ăn uống hoặc những tổn thương khiến răng bị đau, ê buốt khi răng bị chấn thương, bị bệnh lý…

Bệnh lý tủy răng thường gặp

Bệnh lý tủy răng mà nhiều người gặp phải đó chính là viêm tủy răng. Viêm tủy răng xảy ra khi có những tổn thương viêm nhiễm mô tủy do sâu răng lan vào tủy, nứt – gãy răng, chấn thương răng, mòn răng, các bệnh lý răng miệng khác không được điều trị hoặc các kỹ thuật điều trị và thẩm mỹ nha khoa sai kỹ thuật xâm lấn đến tủy.

Khi tủy răng bị viêm, các mô xung quanh chân răng sẽ bị phá hủy gây ra những cảm giác khó chịu, ê buốt, đau nhức răng với nhiều mức độ khác nhau tùy theo tình trạng viêm. Viêm tủy răng được chia thành 3 giai đoạn chính như sau:

Viêm tủy răng có hồi phục: Là giai đoạn tủy răng chớm bị viêm, chưa tổn thương quá nghiêm trọng. Lúc này, bệnh nhân sẽ có cảm giác ê buốt và đau nhức khi răng chịu tác động ăn nhai hoặc do các yếu tố kích thích như nhiệt độ nóng/ lạnh.

Viêm tủy răng không hồi phục: Tủy răng bị lộ ra ngoài, bị phá hủy nghiêm trọng dẫn đến những cơn đau nhức kéo dài với cấp độ gia tăng liên tục. Đặc biệt, cơn đau dữ dội hơn vào ban đêm kèm những dấu hiệu như chảy máu răng, sưng hàm mặt, cứng cơ hàm, khó há miệng, hành sốt…

Chết tủy, hoại tử tủy răng: Giai đoạn viêm qua đi sẽ là giai đoạn chết tủy. Lúc này mô tủy của bệnh nhân sẽ bị hoại tử, không còn xuất hiện cảm giác đau nhức hay khó chịu nữa, răng chuyển sang màu xám đục và chiếc răng bị hoại tử xem như đã “không còn dấu hiệu của sự sống”, dễ bị vỡ gãy và không thể thực hiện chức năng của một răng khỏe mạnh.

Một số bệnh lý khác liên quan đến tủy răng khác bao gồm nhiễm trùng chóp răng hoặc áp-xe chóp răng, viêm nha chu…

Những bệnh lý này khiến cho vùng chân răng bị nhiễm trùng. Vi khuẩn thông qua mạch máu đi vào tủy răng và khiến tủy răng bị vi khuẩn tấn công. Sưng má, sưng nướu hay xuất hiện các cục u ở nướu răng, ấn vào thấy dịch hoặc mủ chảy ra là dấu hiệu cho thấy nhiễm trùng chóp răng.

Vì sao răng cần điều trị tủy răng?

Tủy răng bị tổn thương không có khả năng tự phục hồi. Nếu không tiến hành điều trị tủy, những biến chứng do bệnh lý tủy răng gây ra sẽ vô cùng nguy hiểm.

Viêm tủy răng không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ của răng mà còn gây ra tình trạng đau nhức khiến bệnh nhân ăn nhai giảm sút, làm suy giảm cả về sức khỏe và tinh thần.

Nguy hiểm hơn, viêm tủy răng cấp tính có thể gây ra viêm mô tế bào, áp-xe chân răng, mất răng. Vi khuẩn còn có thể đi vào mạch máu thâm nhập vào cơ thể, phá hủy các cơ quan nội tạng và dẫn đến tử vong.

Vì vậy, khi có những dấu hiệu viêm nhiễm tủy răng như ê buốt, đau nhức răng, chảy máu răng, tụt nướu, xuất hiện ổ mủ vùng nướu quanh răng, sưng má, sưng hàm, sốt… thì bệnh nhân cần tiến hành thăm khám để Bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân và tình trạng bệnh lý, từ đó tư vấn điều trị tủy nếu tủy răng bị viêm nhiễm.

Điều trị tủy răng và nguyên tắc khi điều trị tủy

Điều trị tủy răng hay chữa tủy là một điều trị nội nha nhằm khắc phục bệnh lý tủy răng. Bác sĩ sẽ loại bỏ hết phần tủy răng bị viêm nhiễm, bơm rửa buồng tủy, tạo hình và trám bít lại ống tủy.

Kỹ thuật chữa tủy không chỉ giúp bệnh nhân hạn chế tối đa tình trạng nhổ răng, bảo tồn tối đa răng thật mà còn giúp duy trì tuổi thọ răng và đề phòng những biến chứng khôn lường.

Khi chữa tủy, Bác sĩ cần phải ưu tiên việc chữa trị dứt điểm, bảo tồn răng thật. Kỹ thuật điều trị tủy cần đáp ứng được 3 nguyên tắc sau:

• Vô trùng tuyệt đối: Vô trùng không gian, ekip điều trị và dụng cụ sử dụng để tránh tình trạng lây nhiễm chéo. Thực hiện cô lập răng, cách ly nước bọt với hệ thống ống tủy, sử dụng dung dịch sát khuẩn tủy răng chuyên dụng.
• Làm sạch triệt để và tạo hình ống tủy: Các mô tủy bị viêm cần loại bỏ triệt để, làm sạch buồng tủy và hệ thống ống tủy. Tạo hình ống tủy theo 5 nguyên tắc cơ học và 5 nguyên tắc sinh học.
• Trám bít ống tủy theo 3 chiều trong không gian với mục đích đảm bảo tránh tái nhiễm và vi khuẩn xâm nhập, tạo môi trường sinh hóa thích hợp cho sự phục hồi các mô liên quan đến tủy răng.

Quy trình điều trị tủy được thực hiện như thế nào?

Quy trình điều trị tủy răng diễn ra theo trình tự như sau:

Bước 1: Thăm khám bệnh lý và tư vấn cho bệnh nhân

Bác sĩ ghi nhận những triệu chứng của bệnh nhân, kiểm tra răng miệng và cho bệnh nhân chụp phim CT Cone Beam 3D để quan sát cấu trúc răng và xương, xác định mức độ viêm nhiễm và hư hại răng.

Dựa trên kết quả thăm khám, Bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều trị và tư vấn cho bệnh nhân về kỹ thuật chữa tủy phù hợp với tình trạng răng, giải thích rõ ràng những thông tin bệnh nhân cần nắm.

Bước 2: Tiến hành gây tê

Bác sĩ sát khuẩn vùng miệng và tiến hành gây tê cho bệnh nhân để giúp bệnh nhân cảm thấy không đau, không khó chịu trong suốt quá trình điều trị tủy.

Bước 3: Đặt đế cao su

Đế cao su giúp bảo vệ khoang miệng của bệnh nhân trước các dụng cụ, các mảnh vô cơ và hữu cơ từ mô tủy bị viêm, dung dịch sát khuẩn ống tủy.

Đồng thời đế cao su giữ cho răng chữa tủy luôn khô sạch, không bị nước bọt, máu và dịch mô từ môi trường miệng xâm nhập, bảo vệ các mô mềm trong miệng và cho phép Bác sĩ quay sát rõ ống tủy khi thực hiện thao tác lâm sàng.

Bước 4: Lấy tủy bị viêm

Bác sĩ dùng dụng cụ chuyên dụng để mở ống tủy và dùng trâm nội nha để lấy sạch mô tủy bị viêm ra khỏi buồng tủy và chân răng. Thao tác lấy tủy cần đảm bảo chính xác, loại bỏ triệt để mô tủy bị bệnh và tránh không là tổn thương đến các mô xung quanh.

Bước 5: Làm sạch, tạo hình và trám bít ống tủy

Bơm rửa ống tủy bằng dung dịch sát khuẩn chuyên dụng để loại bỏ vi khuẩn và vụn tủy còn sót lại. Tiếp theo Bác sĩ tiến hành tạo hình ống tủy và lấp đầy khoang tủy bằng vật liệu nha khoa. Sau đó, Bác sĩ trám bít lại ống tủy bằng vật liệu trám phù hợp để ngăn vi khuẩn xâm nhập tủy răng.

Bước 6: Phục hồi răng

Sau khi chữa tủy, răng sẽ trở nên giòn và yếu hơn, dễ bị tổn thương nên cần bảo vệ răng với các phương pháp phục hình, tối ưu nhất là bọc răng sứ cho răng sau điều trị tủy.

Mão răng sứ giúp đảm bảo chức năng ăn nhai và thẩm mỹ, bảo tồn mô răng thật và ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào bên trong răng sau chữa tủy.

Bước 7: Hướng dẫn chăm sóc và đặt lịch tái khám

Kết thúc quá trình chữa tủy, Bác sĩ sẽ căn dặn kỹ lưỡng cách chăm sóc răng để bảo vệ răng lấy tủy cũng như nâng cao sức khỏe răng miệng. Đồng thời lên lịch tái khám để kiểm tra tình trạng răng sau khi chữa tủy.

Điều trị tủy răng có đau không, mất bao lâu?

Hầu hết mọi người đều lo ngại điều trị tủy răng vì sợ đau. Tuy nhiên, nếu quá trình điều trị tủy được thực hiện bởi Bác sĩ giỏi, lành nghề, ứng dụng công nghệ hiện đại, gây tê đúng kỹ thuật, đảm bảo các nguyên tắc chữa tủy thì sẽ không gây đau đớn cho bệnh nhân.

Sau khi lấy tủy, bạn sẽ không cảm thấy sưng đau hay ê buốt răng và có thể ăn uống và sinh hoạt như bình thường.

Điều trị tủy răng mất bao lâu còn tùy thuộc vào mức độ viêm tủy, sống lượng răng cần chữa tủy và vị trí răng chữa tủy. Thông thường với những ca điều trị tủy đơn giản, số lượng ít thì chỉ mất 1 buổi hẹn để chữa tủy với thời gian khoảng 40-60 phút/ răng.

Với răng có nhiều ống tủy, số lượng răng nhiều sẽ có thể cần 2 biểu điều trị: Buổi thứ nhất, bác sĩ tiến hành thăm khám tình trạng viêm tủy, mở ống tủy, loại bỏ tủy viêm và làm sạch các ống tủy và buổi thứ hai sẽ kiểm tra lại buồng tủy rồi trám bít ống tủy, phục hồi răng sau chữa tủy.

Hướng dẫn chăm sóc sau điều trị tủy răng

Sau khi lấy tủy, răng đã bị mất đi nguồn cung cấp dưỡng chất tự nhiên nên sẽ trở nên suy yếu, giòn và dễ bị chấn thương, tác động dẫn đến nứt, gãy, vỡ.

Do đó, răng sau chữa tủy cần được chăm sóc và bảo vệ cẩn thận để có thể tồn tại và thực hiện chức năng lâu dài. Để bảo vệ răng lấy tủy, Bác sĩ sẽ đề nghị bọc răng sứ cho răng đã chữa tủy, đồng thời bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của Bác sĩ khi chăm sóc răng:

1. Hạn chế thực phẩm có nhiệt độ quá nóng/ quá lạnh

Dù là răng khỏe mạnh hay răng đã chữa tủy thì cũng sẽ dễ bị kích ứng, ê buốt nếu chúng ta thường xuyên sử dụng thực phẩm quá nóng hoặc quá lạnh.

2. Hạn chế thức ăn dai cứng

Thức ăn quá dai, cứng sẽ làm tăng áp lực ăn nhai khiến răng dễ bị nứt vỡ, đặc biệt là răng đã lấy tủy.

Tránh các chất kích thích

Nhiều chất kích thích là mối đe dọa đến sức khỏe răng miệng và cả sức khỏe toàn thân, chẳng hạn như thuốc lá, rượu, bia… Do đó, cần hạn chế tối đa các chất kích thích để duy trì và nâng cao sức khỏe, bảo vệ răng miệng.

4. Đánh răng khoa học

Việc vệ sinh răng miệng rất quan trọng trong quá trình chăm sóc và bảo vệ răng miệng trước các vi khuẩn có thể tấn công gây ra các bệnh lý răng miệng. Đánh răng đúng cách với bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa Fluor, kết hợp vệ sinh bằng chỉ nha khoa, tăm nước, nước súc miệng để giúp vệ sinh răng hiệu quả hơn.

5. Tuân thủ thăm khám nha khoa định kỳ

Sau khi chữa tủy răng, bạn cần thực hiện thăm khám đúng hẹn để Bác sĩ kiểm tra tình trạng răng và quá trình hồi phục.

Bên cạnh đó, bạn nên thực hiện thăm khám nha khoa định kỳ 3-6 tháng/ lần để Bác sĩ theo dõi sức khỏe răng miệng, cạo vôi răng chuyên sâu. Nếu có những vấn để bất thường, Bác sĩ sẽ nhận biết kịp thời và đưa ra giải pháp phù hợp, tránh được những biến chứng nghiêm trọng về sau.

Như vậy những thông tin cần biết về tủy răng đã được chúng tôi giải đáp chi tiết cho bạn trong bài viết. Tủy răng đóng vai trò vô cùng quan trọng, là nguồn sống của răng nên hãy chăm sóc và bảo vệ tủy răng thật tốt để sở hữu một hàm răng luôn chắc khỏe, thẩm mỹ và nụ cười tự tin, rạng ngời bạn nhé!